Prawo jazdy: kody ograniczeń i uprawnień
Prawo jazdy zawiera wiele kodów, które określają zarówno ograniczenia, jak i dodatkowe uprawnienia kierowcy. Oznaczenia te mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa na drodze, dlatego warto je dobrze poznać.
Ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia
Najczęściej spotykanym ograniczeniem jest konieczność noszenia okularów lub soczewek kontaktowych. Jeżeli badanie lekarskie wykazało znaczną wadę wzroku, w kolumnie 12 prawa jazdy znajdzie się kod 01.06. Warto o tym pamiętać, ponieważ podczas kontroli policyjnej może okazać się, że brak odpowiednich okularów skutkuje mandatem.
Kody ograniczeń związanych ze słuchem
Kolejne kody dotyczą problemów ze słuchem. Kody 02.01 i 02.02 oznaczają konieczność noszenia aparatów słuchowych – odpowiednio jedno- lub obuusznych. Dzięki temu osoby z problemami słuchu mogą bezpiecznie prowadzić pojazdy, nie narażając siebie i innych na niebezpieczeństwo.
Ograniczenia dotyczące protez
Kody 03.01 i 03.02 dotyczą kierowców, którzy muszą używać protez kończyn górnych lub dolnych. Takie oznaczenia informują o potrzebie stosowania protez lub szyn ortopedycznych, co jest istotne dla dostosowania pojazdu do ich potrzeb.
Kody ograniczeń dotyczących korzystania z pojazdu
Kody z serii 05 odnoszą się do ograniczonego korzystania z pojazdu. Przykładowo, kod 05.01 pozwala na jazdę tylko w godzinach dziennych, a 05.02 ogranicza jazdę do określonego obszaru administracyjnego. Inne kody z tej serii mogą oznaczać konieczność jazdy bez pasażerów (05.03) lub z określoną prędkością (05.04).
Ograniczenia związane z modyfikacjami pojazdu
Niektóre symbole wskazują na konieczność modyfikacji pojazdu. Na przykład kody z serii 10 dotyczą zmian w układzie zmiany biegów. Kod 10.01 oznacza ręczną zmianę biegów, a 10.02 – brak pedału sprzęgła. Inne kody, takie jak 15.01, wskazują na zmodyfikowaną dźwignię zmiany biegów lub sprzęgło sterowane ręcznie (15.02).
Kody uprawnień dla zawodowych kierowców
Prawo jazdy zawiera również kody dotyczące uprawnień zawodowych. Kod 95 potwierdza posiadanie świadectwa kwalifikacji zawodowej przez kierowców ciężarówek, a kod 96 oznacza uprawnienia do kierowania zespołem pojazdów. Te oznaczenia są kluczowe podczas kontroli drogowej, gdzie policjant sprawdza odpowiednie uprawnienia zawodowe.
Bezterminowe prawo jazdy
Warto również wspomnieć o nowelizacji przepisów dotyczących bezterminowego prawa jazdy. Dokumenty te, wydane przed wprowadzeniem zmian, tracą ważność do 2033 roku. Wszyscy kierowcy z bezterminowym prawem jazdy muszą je wymienić przed upływem tego terminu.
Pełna lista kodów ograniczeń i uprawnień
Kody w prawie jazdy 01 – wymagana korekta wzroku:
- 01.01 – okulary,
- 01.02 – soczewki kontaktowe,
- 01.03 -szkła ochronne,
- 01.04 – szkło matowe,
- 01.05 – przepaska na oko,
- 01.06 – okulary lub szkła kontaktowe.
Oznaczenie w prawie jazdy 02 – wymagana korekta słuchu:
- 02.01 – aparat słuchowy jedno uszny,
- 02.02 – aparat słuchowy obu uszny.
Kod w prawie jazdy 03 – wymagane używanie protez narządu ruchu podczas jazdy:
- 03.01 – proteza lub szyna ortopedyczna kończyny górnej,
- 03.02 – proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej.
Oznaczenie w prawie jazdy 05 – wymagane ograniczone korzystanie z pojazdu:
- 05.01 – jazda w godzinach dziennych (od świtu do zmierzchu),
- 05.02 – jazda tylko w obrębie określonego obszaru administracyjnego (np. 05.02.nazwa miasta),
- 05.03 – jazda bez pasażerów,
- 05.04 – jazda z prędkością nie większą niż ……… km/h,
- 05.05 – jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy,
- 05.06 – bez prawa ciągnięcia przyczepy,
- 05.07 – bez prawa jazdy po autostradach,
- 05.08 – zakaz spożywania alkoholu.
Kod w prawie jazdy 10 – wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów:
- 10.01 – ręczna zmiana biegów,
- 10.02 – bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A),
- 10.03 – zmiana biegów sterowana elektronicznie,
- 10.04 – zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów,
- 10.05 – bez przekładni dodatkowej.
Oznaczenie w prawie jazdy 15 – wymagana modyfikacja sprzęgła:
- 15.01 – zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów,
- 15.02 – sprzęgło sterowane ręcznie,
- 15.03 – sprzęgło automatyczne,
- 15.04 – składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą.
Kody w prawie jazdy 20 – wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym:
- 20.01 – zmodyfikowany pedał hamulca,
- 20.02 – powiększony pedał hamulca,
- 20.03 – pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą,
- 20.04 – pedał hamulca pod całą stopę,
- 20.05 – wychylny pedał hamulca,
- 20.06 – ręcznie sterowany hamulec roboczy,
- 20.07 – maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego,
- 20.08 – maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym,
- 20.09 – zmodyfikowany hamulec postojowy,
- 20.10 – elektrycznie sterowany hamulec postojowy,
- 20.11 – nożny hamulec postojowy,
- 20.12 – składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą,
- 20.13 – hamulec obsługiwany kolanem,
- 20.14 – elektrycznie sterowany hamulec roboczy.
Oznaczenie w prawie jazdy 25 – wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia:
- 25.01 – zmodyfikowany pedał przyspieszenia,
- 25.02 – pedał przyspieszenia pod całą stopę,
- 25.03 – wychylny pedał przyspieszenia,
- 25.04 – przyspieszenie sterowane ręcznie,
- 25.05 – przyspieszenie sterowane kolanem,
- 25.06 – serwoprzyspieszacz,
- 25.07 – pedał przyspieszenia po lewej stronie pedału hamulca,
- 25.08 – pedał przyspieszenia po lewej stronie,
- 25.09 – składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą.
Kody w prawie jazdy 30 – wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia:
- 30.01 – pedały równoległe,
- 30.02 – pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie,
- 30.03 – przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia,
- 30.04 – pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną,
- 30.05 – składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia,
- 30.06 – wypiętrzona podłoga,
- 30.07 – przegroda z boku pedału hamulca,
- 30.08 – przegroda na protezę lub szynę z boku pedału hamulca,
- 30.09 – przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia,
- 30.10 – podparcie pięty lub nogi,
- 30.11 – elektryczne sterowanie hamowaniem i przyspieszaniem.
Symbol w prawie jazdy 35 – wymagane modyfikacje urządzeń sterowania:
- 35.01 – urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę,
- 35.02 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów (w tym gałek, dźwigni),
- 35.03 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką,
- 35.04 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką,
- 35.05 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia.
Kod w prawie jazdy 40 – wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym:
- 40.01 – zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,
- 40.02 – układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem,
- 40.03 – układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym),
- 40.04 – wydłużona kolumna kierownicy,
- 40.05 – zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy),
- 40.06 – wychylne koło kierownicy,
- 40.07 – pionowe koło kierownicy,
- 40.08 – poziome koło kierownicy,
- 40.09 – kierowanie nożne.
- 40.10 – alternatywny system kierownicy (drążek).
- 40.11 – gałka na kierownicy.
- 40.12 – szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy.
- 40.13 – ze stawem szynowym.
Symbol w prawie jazdy 42 – wymagane modyfikacje lusterka wstecznego:
- 42.01 – zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe,
- 42.02 – zewnętrzne lusterko na wysięgniku,
- 42.03 – dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu.
- 42.04 – panoramiczne wewnętrzne lusterko.
- 42.05 – lusterko do obserwacji martwych pól.
- 42.06 – elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka).
Kody w prawie jazdy 43 – wymagane modyfikacje fotela kierowcy:
- 43.01 – fotel kierowcy na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów,
- 43.02 – fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała,
- 43.03 – fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję,
- 43.04 – fotel kierowcy z podłokietnikiem,
- 43.05 – wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy,
- 43.06 – zmodyfikowany pas bezpieczeństwa,
- 43.07 – pas bezpieczeństwa szelkowy.
Symbol w prawie jazdy 44 – wymagane modyfikacje motocykli i motorowerów:
- 44.01 – hamulec z pojedynczym sterowaniem,
- 44.02 – zmodyfikowany hamulec ręczny,
- 44.03 – zmodyfikowany hamulec nożny,
- 44.04 – zmodyfikowana rączka przyspieszenia,
- 44.05 – ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło,
- 44.06 – zmodyfikowane lusterko wsteczne,
- 44.07 – zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca),
- 44.08 – wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej.
Dodatkowe kody ograniczeń i uprawnień w prawie jazdy:
- 45 – wyłącznie motocykle z koszem,
- 50 – dla określonego pojazdu/nadwozia,
- 51 – dla określonego pojazdu/tablicy rejestracyjnej,
- 70 – wymiana prawa jazdy wydanego za granicą,
- 71 – wtórnik prawa jazdy,
- 72 – ograniczenie kategorii A do kategorii A1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 73 – ograniczenie kategorii B do kategorii B1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 74 – ograniczenie kategorii C do kategorii C1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 75 – ograniczenie kategorii D do kategorii D1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 76 – ograniczenie kategorii C+E do kategorii C1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 77 – ograniczenie kategorii D+E do kategorii D1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 78 – wyłącznie pojazdy z automatyczną skrzynią biegów,
- 95 – potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej.
- 96 – potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania zespołem pojazdów,
- 101- wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu,
- 102 – wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy,
- 103 – wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy,
- 104 – wymiana prawa jazdy kategorii M, z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi,
- 105 – wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej, z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami;
- 106 – zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy,
- 107 – wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia.
Zobacz także:
Jak uzyskać świadectwo kwalifikacji zawodowej
Koszt prawa jazdy w Niemczech