22 123 77 20
Czym jest jazda w podwójnej obsadzie?
Jazda w podwójnej obsadzie oznacza przewóz drogowy realizowany przez dwóch kierowców w tym samym pojeździe. System ten pozwala na efektywniejsze wykorzystanie czasu pracy kierowców, przy jednoczesnym zachowaniu obowiązujących norm prawnych dotyczących odpoczynku. Załoga wieloosobowa może pracować dłużej niż kierowca prowadzący pojazd samodzielnie, co sprawia, że transport dociera do celu szybciej. Podwójna załoga pozwala na ograniczenie postojów i bardziej efektywne planowanie trasy.
Podstawy prawne czasu pracy w podwójnej obsadzie
Regulacje dotyczące jazdy w podwójnej obsadzie są określone w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006, które definiuje m.in. czas jazdy załogi oraz obowiązki pracodawcy.
Według przepisów:
- Załoga kilkuosobowa oznacza sytuację, w której w pojeździe przebywa co najmniej dwóch kierowców w trakcie każdego okresu jazdy między kolejnymi odpoczynkami.
- Drugi kierowca może dołączyć do załogi w ciągu pierwszej godziny jazdy.
- Po tym czasie jego obecność w pojeździe jest obowiązkowa.
Czas pracy w podwójnej obsadzie
Podstawowa zasada przewiduje, że czas pracy kierowcy w załodze wieloosobowej może wynosić do 30 godzin, co jest wydłużeniem w porównaniu do systemu jednoosobowego (24 godziny). Każdy kierowca może prowadzić maksymalnie:
- 9 godzin dziennie (z możliwością wydłużenia do 10 godzin dwa razy w tygodniu),
- 4,5 godziny bez przerwy, po których następuje 45-minutowy odpoczynek.
Zaletą pracy w podwójnej obsadzie jest fakt, że gdy jeden kierowca prowadzi pojazd, drugi może pozostawać w dyspozycji, co traktowane jest jako przerwa. To pozwala uniknąć konieczności zatrzymywania się na obowiązkowe pauzy i wydłużyć czas jazdy załogi.
Jak wygląda organizacja zmian kierowców?
Podział czasu pracy kierowcy w podwójnej obsadzie powinien być dobrze zaplanowany. Poniższy schemat przedstawia przykładowy grafik:
- Kierowca A prowadzi pojazd przez 4,5 godziny, kierowca B pozostaje w dyspozycji.
- Kierowca B przejmuje kierownicę na kolejne 4,5 godziny, kierowca A odpoczywa.
Powtarzanie cyklu do momentu osiągnięcia limitu dziennego czasu jazdy. Po zakończeniu cyklu kierowcy muszą odbyć co najmniej 9-godzinny odpoczynek dzienny.
Odpoczynek i czas gotowości w podwójnej obsadzie
Przepisy jasno określają, że czas pracy w podwójnej obsadzie nie obejmuje odpoczynku. Kierowca przebywający w kabinie, ale nieprowadzenie pojazdu, nie może korzystać z leżanki. Przepisy wymagają, aby pozostawał on w pozycji siedzącej, co wyklucza możliwość efektywnego snu.
Korzystanie z tachografu w podwójnej obsadzie
W podwójnej obsadzie każdy kierowca musi posiadać swoją kartę tachografu. Urządzenie rejestruje aktywność obu kierowców, uwzględniając:
- czas jazdy,
- czas gotowości,
- czas odpoczynku.
Podczas zmiany prowadzenia pojazdu karty muszą zostać przełożone w tachografie. Błędy w rejestrowaniu aktywności mogą skutkować mandatami w trakcie kontroli drogowej.
Zalety i wady pracy w podwójnej obsadzie
Zalety:
- Możliwość prowadzenia pojazdu przez nawet 20 godzin na dobę,
- Szybsza realizacja transportu,
- Podział obowiązków i mniejsze zmęczenie w porównaniu do systemu jednoosobowego.
Wady:
- Odpoczynek w pozycji siedziącej obniża komfort pracy,
- Współpraca z drugim kierowcą wymaga dobrej komunikacji,
- Zmniejszona prywatność w kabinie.
Podwójna obsada a wynagrodzenie
Kierowcy pracujący w podwójnej obsadzie mogą liczyć na wynagrodzenie w granicach 8 000 – 12 000 zł netto miesięcznie, w zależności od firmy i rodzaju trasy. W niektórych krajach europejskich czas dyżuru jest rozliczany jako pełnopłatna praca, co wpływa na wzrost wynagrodzenia.
Kary za przekroczenie czasu pracy w podwójnej obsadzie
Przekroczenie dopuszczalnego czasu jazdy w podwójnej obsadzie wiąże się z surowymi sankcjami. W zależności od kraju i skali naruszenia, kierowcy oraz przewoźnicy mogą ponosić konsekwencje finansowe i administracyjne.
W Unii Europejskiej wysokość kar za naruszenie przepisów określa Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 oraz krajowe regulacje państw członkowskich. Przykładowe sankcje:
- Przekroczenie dziennego czasu jazdy o 1-2 godziny – mandat od 200 do 500 euro,
- Brak obowiązkowej 45-minutowej przerwy po 4,5 godzinach jazdy – kara do 1000 euro,
- Brak odpoczynku dziennego lub tygodniowego – grzywna od 1000 do 3000 euro,
- Manipulowanie tachografem – nawet do 10 000 euro oraz kara administracyjna dla firmy transportowej.
Ponadto, w niektórych krajach (np. Niemcy, Francja) za poważne naruszenia kierowcy mogą zostać tymczasowo pozbawieni prawa do prowadzenia pojazdów ciężarowych. Przewoźnik może również ponieść konsekwencje w postaci utraty licencji transportowej.
Podsumowanie
Praca w podwójnej obsadzie pozwala na bardziej efektywne wykorzystanie czasu jazdy załogi, przyspieszając dostawy i zapewniając wyższy poziom bezpieczeństwa transportu. System ten ma swoje wady, takie jak ograniczony komfort odpoczynku czy konieczność ścisłej współpracy między kierowcami. Jednak ze względu na wyższe wynagrodzenia i możliwość dłuższego prowadzenia pojazdu, podwójna obsada pozostaje atrakcyjnym rozwiązaniem w branży transportowej.
Czytaj także:
Praca w porze nocnej – kogo uznajemy za pracującego w godzinach nocnych?
Czas pracy kierowcy
